ქ. თბილისის N81 საჯარო სკოლის პროექტი
რეპრესირებული რაზიკაშვილები
პროექტში გამოყენებული წყაროები
თედო შრომისუნარიანი და ძალიან ძლიერი პიროვნება იყო. მთელ სოფელს მისი იმედი ჰქონდა. მიხა რაზიკაშვილი იხსენებს, მან 1905 წელს ბოლშევიკების მიერ დანგრეული სახლი აღადგინა და კედლებში ცარიელი ჭურვები ჩააყოლა, რათა ეჩვენებინა თავისი შთამომავლობისათვის, როგორც უსწორდებოდნენ ბოლშევიკები ქართველებს. ბოლშევიკებმა რამდენჯერმე სცადეს თედოს დისკრიმინაცია. ეთერ რაზიკაშვილი, თედოს ქალიშვილი, იგონებს, ჯერ კიდევ მეფის რუსეთის დროს, პოლიციელებს ჩხრეკისას ბუხრიდან ჩამოუღიათ ნიკოლოზ მეორის სურათი, რომელიც უკუღმა იდო, რის შემდეგაც თედო დააპატიმრეს. ჩვენთვის უცნობია, როგორ დაიხსნა მან თავი ტყვეობიდან. საქართველოს ოკუპაციის შემდეგ, როდესაც ლევანი უკვე დაპატიმრებული იყო, ძალიან სარისკო იყო თედოს აყვანა. ამიტომ კომუნისტებმა ჩვეულ ხერხს მიმართეს, მას მიუგზავნეს მკვლელები. ერთხელ იგი გადარჩა. 1922 წლის შემოდგომაზე თავს დაესხნენ თითქოსდა ბოროტმოქმედები და 56 ჭრილობა მიაყენეს მას.
—მოგონებები მიხა რაზიკაშვილის არქივიდან – აღმოჩენილი თელავის ღვთაების დედათა მონასტერში 2011 წელს;
მარიამი(ტოროშელიძე)–თელავის ღვთაების დედათა მონასტრის იღუმენი.
— 2011 წლის მიწურულს თელავის ღვთაების დედათა მონასტერში აღმოჩენილი იქნა ხელშეკრულება, რომელიც დაიდო გოგლა ლეონიძესა და მიხა რაზიკაშვილს (ვაჟა–ფშაველას დისშვილი) შორის. ხელშეკრულების თანახმად, მიხა რაზიკაშვილს უნდა დაეწერა მოგონებები ვაჟა–ფშაველას ოჯახზე. ამ დოკუმენტიდან ირკვევა ახალი დეტალები რაზიკაშვილების ოჯახის წევრების რეპრესიის შესახებ. მოგონებები წყდება 1937 წელს. სწორედ ამ დროს დახვრიტეს მიხა რაზიკაშვილი.
წარმოგიდგენთ საქართველოს ოკუპაციის ერთ–ერთ ეპიზოდს, რომელიც ეხება რაზიკაშვილების ოჯახის წევრების რეპრესიებს.
ლევან
რაზიკაშვილი (ვაჟა-ფშაველას შვილი) ლევან რაზიკაშვილი და ქაქუცა ჩოლოყაშვილი თბილისის სათავადაზნაურო გიმნაზიაში ერთად სწავლობდნენ.
1921 წლის თებერვალში, როდესაც რუსეთმა საქართველოს ანექსია მოახდინა, ბრძოლა საქართველოს დამოუკიდებლობისათვის რუსეთის წინააღმდეგ ქაქუცა ჩოლოყაშვილის მეთაურობით დაიწყო.
ქაქუცამ ფშავ–ხევსურეთს შეაფარა თავი. როდესაც ხეობის დატოვებას აპირებდა წინა დღეს ლევანს შეუთვალა: - „ამაღამ ჩემი მეგობრებით შენთან ვაპირებ სტუმრობასო”. ლევანმა ღირსეული მასპინძლობა გაუწია. მისი შვილი, ლუკა პაპა (რომელიც იმ დროს 7 წლის იყო), დეტალურად იხსენებს თეთრჩოხიანი ვაჟკაცების სტუმრობას. მეორე დღეს ლევანი წაიყვანეს. ჯერ თიანეთის ციხეში ჰყავდათ, შემდეგ თბილისში, მეტეხის ციხეში გადაიყვანეს. გამოჩენილი საზოგადო მოღვაწეები შეეცადნენ ლევანის დახსნას. ვერიკო ანჯაფარიძემ, ნატო ვაჩნაძემ, შალვა დადიანმა და კონსტანტინე გამსახურდიამ სერგო ორჯონიკიძეს შეწყალების თხოვნით მიმართეს. პასუხად კი მისგან მიიღეს: "ვაჟა–ფშაველას შვილს კი არა, თვით ვაჟა–ფშაველაც რომ იყოს ცოცხალი, იმასაც დავხვრეტდითო".
1923 წლის 15 თებერვალს განაჩენი სისრულეში მოუყვანიათ. ლევან რაზიკაშვილი ერის მტრად გამოაცხადეს. ლევანის ოჯახის წევრები გაიპარნენ ჩარგალიდან. დედა შვილებს აფრთხილებდა, არსად გაემხილათ, რომ რაზიკაშვილები იყვნენ, რადგან გვარი შერაცხული იყო მოღალატედ.
ლელა რაზიკაშვილი ლევანის შესახებ
თედო რაზიკაშვილი (ვაჟა-ფშაველას ძმა)
თედო შრომისუნარიანი და ძალიან ძლიერი პიროვნება იყო. მთელ სოფელს მისი იმედი ჰქონდა. მიხა რაზიკაშვილი იხსენებს, მან 1905 წელს ბოლშევიკების მიერ დანგრეული სახლი აღადგინა და კედლებში ცარიელი ჭურვები ჩააყოლა, რათა ეჩვენებინა თავისი შთამომავლობისათვის, როგორც უსწორდებოდნენ ბოლშევიკები ქართველებს. ბოლშევიკებმა რამდენჯერმე სცადეს თედოს დისკრიმინაცია. ეთერ რაზიკაშვილი, თედოს ქალიშვილი, იგონებს, ჯერ კიდევ მეფის რუსეთის დროს, პოლიციელებს ჩხრეკისას ბუხრიდან ჩამოუღიათ ნიკოლოზ მეორის სურათი, რომელიც უკუღმა იდო, რის შემდეგაც თედო დააპატიმრეს. ჩვენთვის უცნობია, როგორ დაიხსნა მან თავი ტყვეობიდან. საქართველოს ოკუპაციის შემდეგ, როდესაც ლევანი უკვე დაპატიმრებული იყო, ძალიან სარისკო იყო თედოს აყვანა. ამიტომ კომუნისტებმა ჩვეულ ხერხს მიმართეს, მას მიუგზავნეს მკვლელები. ერთხელ იგი გადარჩა. 1922 წლის შემოდგომაზე თავს დაესხნენ თითქოსდა ბოროტმოქმედები და 56 ჭრილობა მიაყენეს მას. მოგონებები თედოს შესახებ
რეზიუმე
თელავის ღვთაების დედათა მონასტერში აღმოჩენილი მასალა ჯერ კიდევ კვლევის პროცესშია. ამ უნიკალურმა არქივმა შესაძლოა ბევრი რამ შეცვალოს რაზიკაშვილების იმ ისტორიაში, რომელიც დღეს ფართო საზოგადოებისთვის არის ცნობილი.
ჩვენი მიზანი იყო გვეჩვენებინა არა დიდი პოეტის, ვაჟა-ფშაველას ოჯახური ტრაგედია, არამედ თუ რაოდენ დიდი ზიანი მიაყენა ქართულ საზოგადოებას ოკუპაციამ.
დიდი მამულიშვილები ისჯებოდნენ იმისთვის, რომ იყვნენ ერთგულნი სამშობლოსი, ვერ ეგუებოდნენ მონობას, მზად იყვნენ ნებისმიერ ფასად დაეცვათ სტუმარ-მასპინძლობის ადათ-წესი და ყოფილიყვნენ პირნათელნი თავისი ერის წინაშე.
სწორედ ამიტომ ვერ გატეხეს ქართული გენი... ვაჟას, ქაქუცას, თედოს, ლევანის, მიხას გენი....
სსიპ ქალაქ თბილისის N81 საჯარო სკოლა.
განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს ინიციატივით საქართველოს ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლებში გამოცხადდა კონკურსი "აკაკი წერეთლისადმი მიძღვნილი კვირეული".
აკაკი წერეთლის 170 წლისადმი მიძღვნილი საღამო
(2010 წ)
განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს ინიციატივით საქართველოს ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლებში გამოცხადდა კონკურსი "აკაკი წერეთლისადმი მიძღვნილი კვირეული".
სსიპ თბილისის N #81 საჯარო სკოლა არის მრავალეთნიკური, აქ ზოგად განათლებას იღებენ ქართველი, რუსი და სომეხი ბავშვები. მათ პოზიტიური დამოკიდებულება გაუჩნდათ კვირეულის მიმართ და, მათი სურვილით სკოლაში შეიქმნა მუშა ჯგუფი, რომელმაც ეროვნული სასწავლო გეგმის მიზნის შესაბამისად გადაწყვიტა ამ პროექტის განხორციელებით მიეღწია შედეგისათვის.
specialurad Seiqmna bukleti, romelic gadaeca mowveul stumrebs.
ამ დღის დამაგვირგვინებელი იყო ლიტერატურული საღამო.
ერთი საათის განმავლობაში მოსწავლეებმა აკაკის ცხოვრებისა და მოღვაწეობის წლები გააცოცხლეს. წაიკითხეს პოეტის ლექსები, რამაც საღამოს თავისებური ელფერი შესძინა. მათ გაიხსენეს რუსი და სომეხი მწერლები, რომლებიც აკაკის ეპოქაში მოღვაწეობდნენ და პირადად იცნოდბნენ მას. გაიხსენეს ის მთარგმნელებიც, რომლებიც დაინტერესდნენ აკაკის შემოქმედებით და რუსულ და სომხურ ენებზე თარგმნეს მისი შედევრები.
ღონისძიების დასასრულს ინტერვიუ ჩამოერთვა დარბაზში მჯდომ რამდენიმე მოსწავლეს, რომლებიც აღრფთოვანებას ვერ მალავდნენ და სურვილს გამოთქვამდნენ, სხვა მწერლების ცხოვრებისა და მოღვაწეობის ამსახველ ფაქტებსაც გასცნობოდნენ.
მსგავსი ღონისძიებების ჩატარება უკვე ტრადიციად იქცა ჩვენს სკოლაში და და ვფიქრობთ, რომ ეს ტრადიცია კვლავ გაგრძელდება.
